Hoe verraders werden ontmaskerd

In de Tweede Wereldoorlog opereerde in Roosteren een verzetsgroep van ruim veertig man die heel wat heldendaden op hun naam hebben staan. Leden van de verzetsgroep gingen bijvoorbeeld toen de geallieerden naderden regelmatig door de frontlinie om ze te voorzien van informatie over de Duitse stellingen en later verrichtten ze frontdiensten en militaire taken ter ondersteuning van Amerikaanse geallieerden. Maar ook hielpen ze Joodse vluchtelingen, gestrande geallieerde vliegeniers en uit Duitse krijgsgevangenschap ontsnapte Franstalige militairen de grens over naar Maaseik.

In 1943 ontmaskerden ze zelfs een in België woonachtige Nederlander, Weeckers genaamd, die met medewerking van enkele landgenoten onder het mom van hulpverlening Joden aan de Duitsers uitleverde. In Amsterdam betaalden de Joden 5000 gulden onder het voorwendsel dat ze konden vluchten naar Zwitersland. Echter, in Brussel werden ze overgeleverd aan de Sicherheitspolizei. Het groepje verraders, dat uit drie man bestond, ontving van de Sicherheitspolizei hiervoor ook geld. Zelfverrijking en verraad gingen hier hand in hand! Zeker 180 slachtoffers waren al gevallen toen de zwendel aan het licht kwam.

Om een helder beeld te krijgen van de werkwijze van Weeckers werd de filiaalhouder van het hulppostkantoor in Roosteren gevraagd telegrammen bestemd voor Weeckers te onderscheppen. Hoewel de telegrammen gedeeltelijk werden gecodeerd, kon men eruit opmaken dat Weeckers de Joden bij het station Echt ophaalde en via Roosteren over de Maasbrug naar Maaseik bracht. Ook slaagden de 'rechercheurs' uit Roosteren erin een zakboekje van Weeckers in handen te krijgen met namen van 150 Joden die allen in Duitse handen waren gevallen. Daarmee was het bewijs geleverd! Verzetsmannen uit Roosteren lichtten de zogenaamde verbindingsmannen uit het verzet in Amsterdam in en daar werd één verrader geliquideerd. Pogingen om Weeckers van het leven te beroven mislukten. Hij slaagde er zelfs nog in een groep van vier of vijf Joden uit te leveren. Na de oorlog heeft de Belgische rechtbank Weeckers ter dood veroordeeld.

Kom meer te weten over deze verzetsgroep via deze link van de Liberation Route. 

Zigeunerrazzia in Beek op 16 mei 1944

Mädie was een jonge Sintezza van 15 jaar oud, toen ze samen met haar familie, tijdens de zigeunerrazzia van 16 mei 1944, werd gedeporteerd vanuit Beek via Westerbork naar Auschwitz. Anges Wolfs Driessen, haar jongste dochter, heeft hierover een boek geschreven 'Daar praat ik niet over'. 

Mädie overleefde de concentratiekampen en kwam terug naar Nederland in 1945. Maar zij en haar familiie waren hier niet welkom. In het boek vertelt Anjes over het leven van haar moeder als Sintezza voor WO-II en over de ontberingen en het verlies in de concentratiekampen maar ook over haar leven als burger na de bevrijding, tot aan haar overlijden in 2014 in Valkenburg. Haar boek is slechts één van de twee egodocumenten in Nederland geschreven door een Sintezza. Het andere is 'Zonie' geschreven door Sinto Zonie Weis. 

Klik op de afbeelding hiernaast om te checken of het boek beschikaar is in onze bieb of reserveer het.

Laat de Loesje tentoonstelling een glimlach op je gezicht toveren

De Loesje posters zullen een tour gaan maken in al onze bieblocaties met diverse interessante thema's zoals 'vluchten en vechten', 'verzet en verbond' maar ook hedendaagse thema's zoals 'inclusie & uitsluiting'. Bekijk de posters en laat je verwonderen:

• in Geleen en Stein van 3 t/m 31 oktober
• in Beek en Born van 7 november t/m 28 november
• in Sittard van 29 augustus t/m 26 september.

Achtergrond: Waarom verzet pas laat op gang kwam in Limburg

Het verzet in Limburg kwam eigenlijk pas laat op gang, namelijk in het voorjaar van 1943. In het begin van de oorlog was er wel al verzet maar dat waren vaak gefrustreerde verslagen Nederlandse militairen of communisten. De gefrustreerde militairen gingen bijvoorbeeld inlichtingen verzamelen, maar liepen al snel tegen de lamp omdat kennis en ervaring ontbrak. De communisten echter waren meer door de wol geverfd. Zij hadden, in de jaren '30, te maken gekregen met hun kameraden, de Duitse communisten, die naar Limburg waren gevlucht omdat ze vervolgd werden door het Nazi-regime. De communisten wisten dus al vroeg wat het nationaal-socialisme inhield. Daarom begonnen ze al vroeg met onderduikers in huis te nemen, illegale blaadjes te drukken, wapens te verzamelen etc. Alleen ook zonder succes! De Duitsers wisten precies wie er in Limburg communist was. Deze informatie hadden ze al verzameld in de jaren '30 via de Inlichtingendiensten. Deze eerste verzetshelden werden dus al snel uitgeschakeld.

Het tweede verzet kwam op gang door in eerste instantie hulp aan vluchtelingen. Franstalige krijgsgevangenen die ontsnapt waren uit Duitse kampen kwamen vaak terecht bij kapelanen of huisartsen waarvan ze veronderstelden dat ze Frans spraken. Op een organische manier ontstonden er netwerken met connecties die elkaar kenden en hulp verleenden. Zo ontstonden er vluchtlijnen waar later ook piloten, joden en militairen gebruik van maakten.

Daarbij troffen de Duitsers maatregelen waar gezinnen rechtstreeks door geraakt werden. In april '43 moesten Nederlandse militairen terug in krijgsgevangenschap. En dat ging al gauw over 100.000 man. Een heel belangrijke trigger was ook dat jongeren vanaf 18 jaar dwangarbeid  moesten gaan verrichten. De kerk stimuleerde gezinnen om onderduikers in huis te nemen. De kerk zorgde zo voor maatschappelijk draagvlak om hulp te verlenen. Onder het mom van wij verliezen er eentje (want die ging onderduiken) en dan zijn wij bereid om er eentje in huis te nemen. 

Bronvermelding: bovenstaande informatie over het ontdekken van het verraad in Roosteren is gehaald uit het proefschrift Het Verborgen Front van de heer Cammaert en de tekst "Waarom verzet pas zo laat op gang kwam" is geschreven nav interview met de heer Fred Cammaert 24 juni 2024.

Ga naar jouw bieb om meer boeken en verhalen over de bevrijding te ontdekken!

We hebben boeken over de (regionale) bevrijding voor je geselecteerd en op een speciaal podium gepresenteerd.